Сабақтың тақырыбы : С.Сейфуллин

Сабақтың тақырыбы : С.Сейфуллин

Мақсаты :

1. Ақынның өмірі , шығармашылығынан жалпы мәлімет бере отырып , өлеңнің тақырыбын идеясын ашуға

жағдай жасау.

2.Оқушыныңы іздемпаздық қасиеттерін дамытып , қалыптастыра отырып , ойлау , сөйлеу , есте сақтау қабілеттерін дамыту.Білім , білік дағдыларын арттыру.

3.Отансүйгіштікке , сыйластыққа ең бастысы адамгершілікке баулу.

Түрі: Жаңа сабақты игеру .

Әдіс- тәсілдері : сұрақ - жауап , баяндау , суреттеу , топпен жұмыс .

Көрнекіліктер : интерактивтік тақта , маркер , плакат , портрет , қосымша материалдар .

Пәнаралық байланыс : Тарих , география , қазақ тілі .

Сабақтың барысы :

1. Ұйымдастыру кезеңі. (1 мин)

2. Жаңа сабақты игеру. Ой қызығушылығын ояту кезеңі : Кластер құрыңдар С.Сейфуллин кім? (2мин)

Мағынаны ажырату: Оқушыларды 2 топқа бөлемін.

1- топ « Ақынның өмірбаяны»

2- топ « Ақынның шығармалары» (10 мин)

1 раунд.    Сонымен оқушылар «С.Сейфуллин кім ?» кластердегі білетіңдеріне не қосамыз ? Кластерді аяқтау , толықтыру .(3 мин)

2 раунд «Поэзия».  Аққудың айырылуы өлеңін талдау . Балалар ,ақын «Аққудың айырылуы» өлеңінде не туралы

жазғанын өзімізше ойланып, елестетіп , қиялдап көрейік . (3 мин)

Өлеңді талдау : - мәнерлеп оқу ( бірнеше оқушы) ;

-мазмұнына қарай баяндау ;

-өз ойларын қосып әңгімелеу ; (5мин)

Аққу - киелі құс. Аққу құс - сұлулықтың, тазалықтың куәсі. Аққу құс - шын ғашықтықтың, адал махаббаттың белгісі. Поэмада аққудың махаббаты арқылы адал махаббат мен пәк сезім жырланады. Табиғаттың сұлулығымен қауышқан қос ғашықтың көңілді, алаңсыз, бақытты күндері ұзаққа бармайды. Оны «Сұр мерген» аңшы келіп атып алады.

Поэмада жауыздықтың символы ретінде аңшының қатігездігі суреттелсе, сол жауыздыққа шендестіріле аққудың махаббатқа адалдығы суреттеледі.

Аққу - киелі құс. Аққу құс - сұлулықтың, тазалықтың куәсі. Аққу құс - шын ғашықтықтың, адал махаббаттың белгісі. Поэмада аққудың махаббаты арқылы адал махаббат мен пәк сезім жырланады. Табиғаттың сұлулығымен қауышқан қос ғашықтың көңілді, алаңсыз, бақытты күндері ұзаққа бармайды. Оны «Сұр мерген» аңшы келіп атып алады. Поэмада жауыздықтың символы ретінде аңшының қатігездігі суреттелсе, сол жауыздыққа шендестіріле аққудың махаббатқа адалдығы суреттеледі.

Поэмадағы басты идея:

·        Табиғатты қорғау керек;

·        Сұлулықты бағалай білу керек;

·        Өмірде қатыгездіктің болуы;

·        Аққу құс - мәңгілік махаббат иесі;

·        Екі аққудың аянышты тағдыры.

Поэмадағы оқиға автордың өмірден шаршап, таза табиғат, мөлдір көл жағасына келіп демалып, көркем көрініске тамсана қарап, демалып жатуынан басталады. Сосын қос аққудың кездесуі мен олардың бақытты өмірі жайлы жырланады. Ғашық жұптың махаббат биі де ақын қаламынан тыс қалмайды. Осындай бақытты сәтте сұрмерген жұп аққудың бірін атады. Жұбынан айырылған аққу шарқ ұрып мергенге "мені де ат" дегендей ыңай білдіреді. Сосын мергеннің алдына, жерге өзін ұрып мерт болған аққу осы әрекеті арқылы оқырманға адал махаббаттың күшін, сезімнің күшін білдіргісі келеді.

Жалпы, Сәкен ақынның ақындың қарымын танытқан поэма қазақ өлеңіндегі көркемдік деңгейі жоғары, кісіге рухани ләззат бағыштай алатын шоқтықты шығарма

3 раунд «Сұрақ – жауап» :  сұраққа тапсырмаларға жауап беріп көріңдер. (5 мин)

Талдауға талап болсын !

1.  Әркім өз қалаулары бойынша өлеңнің бір шумағын мәнерлеп оқиды

2.  Тау ішінде кімнің әні? (Сәкен Сейфуллиннің әні)

3.  Сәкен Сейфуллиннің кім әйелі? (Гульбахрам) (5 мин)

4.  «Аққудың айырылуы» өлені Сәкен Сейфуллин қашан жазды? (1925ж)

5.  Сәкен Сейфуллинда неше бала болды? (1929ж- қыз Лаура(Дәрідана), 1936ж- ұл Аян)

6.Сәкен Сейфуллин ұлына кім ат берді? (Мұхтар Әуэзов ат берген)

7.Сәкен Сейфуллин қашан дүниеге келген және қашан қайтыс болған? (1894-1964 жж)

8.Сәкен Сейфуллин және Гульбахрам қашан үйленді? (1926ж)

9. Сәкен Сейфуллин мен Затаевич 1925ж не шығарды? (Қазақ халқының 1000 әні) Затаевич қазақтың кәсіби фортепиано музыкасының негізін қалаушылардың бірі

10. «Өткен күндер», «Айқап» статьялары қашан және қайда  шыққан? (1914ж Омскта шықты )

11. Сәкен Сейфуллиннің ата- анасы қашан оны мектепке неше жаста берді? (11 жылда берді)

12. Ол «Біз бір-бірімізді жинаймыз» өленді қашан жазды? (1917ж)

13. Ол «Қызығушылық» поэмасын қашан жазды.? (1916ж)

14. Сәкен Сейфуллинді қашан тутқынға алды? (1919ж)

15. Сәкен Сейфуллин қандай вагонда 47 тәуелдік болды? (атаман Анненкова вагонда болда)

4 раунд «Ой толғау кезеңі»: Қолдау. Сендер Сәкен аталарыңның ісін қолдайсыңдар ма? Егер қолдасаңдар ақынға ашық хат жазыңдар.( 7 мин)

5 раунд «Блиц турнир»

1. Қазақстанның мемлекеттік рәміздері қандай? ( Ту, Әнұран, Елтаңба)

2. Қамыр шарлары түріндегі қазақ нәзік?(бауырсақ).

3. Сіз қазақтың дәстүрлі құралдарын білесіз бе?

4. Бірнеше күн бойы азық-түлік пен сусыз өмір сүретін ең мықты жануар? (Түйе).

5. Қазақстанда ғарыш айлағының атауы қандай? (Байқоңыр).

6. Теміртау қалай аударылады? (Темір тау)

7. Шаңырақ дегеніміз не? (киіз үй төбесіндегі тесік)

8. Қазақстанның эмблемасында мысық отбасының қандай жануарлары бейнеленген? (барыс)

9.Қазақ ұлттық сүт ? (қымыз, шубат).

10.Қазақтар арасында тұрғын үйдің ең көп таралған түрі. (киіз үй)

11.Қазақстанның тұңғыш ғарышкері (Т.Әубәкіров)

12.Біздің өңірде ағып жатқан өзеннің аты кім? (Есіл)

13.Қазақстандық тудың түсі қандай?(көк)

 14.Біздің елдегі ақша бірлігі.(теңге)

 15.Қазақстан Республикасының ресми тілі қандай? (Қазақ)

 16.Қазақстан Республикасының елтаңбасында қандай мифологиялық жануарлар бейнеленген? (тулпарлар)

17.Қазақ халқының ежелгі бастауларының негізгі қызметі. (мал шаруашылығы)

18.Біздің мемлекетіміздің негізгі заңы қандай? (Конституция)

19.Қазақстанның астанасы не?(Астана)

 20.Тудың көк түсі не білдіреді? (аспан түсі)

 21.Барлық мерекелерге дәстүрлі, ең көп таралған тағам? (бесбармақ)

 22.Киіз үйдің мағынасы қандай? (Киіз үй  жылжымалы үйі).

 23.Қазақстанның оңтүстік астанасы не? (Алматы)

 24.Қазақстанда  көктем мерекесі. (Наурыз)

 25.Гимн дегеніміз не? (салтанатты ән)

 26.Қазақстанның бірегей көлі - оның жартысы ауыз су, екіншісі -     тұзды. (Балқаш)